NGÔI NHÀ CHUNG CỦA TẬP THỂ LỚP SỬ K6 - ĐẠI HỌC TỔNG HỢP HUẾ

"Trong một mình bảy tám biệt ly" 

                    ( Phạm Xuân Nguyên )

Nói chuyện độc thân ta tự hỏi đó là cô độc hay cô đơn. Đâu đó lâu rồi tôi có đọc được một sự phân biệt hai trạng thái tinh thần này. Cô độc là trạng thái tiêu cực, được đánh dấu bằng cảm giác cô lập. Khi cô độc người ta cảm thấy có điều gì đó bị bỏ lỡ, bị mất đi, cho nên có thể là ở giữa đám đông mà vẫn thấy mình cô độc. Cô đơn thì khác, người cô đơn là một mình nhưng không đơn chiếc. Nó là trạng thái tích cực khi con người nhập thân vào mình, khi bạn ở một mình nhưng biết lấy chính bạn làm đồng hành. Cô đơn là khoảng thời gian dùng để suy nghĩ, để đi sâu vào trong mình suy tư. Chăm chú đọc sách hay ngắm nhìn vẻ đẹp thiên nhiên cần sự cô đơn để trải nghiệm hết. Tư duy và sáng tạo cũng cần cô đơn như vậy. Cô đơn làm ta khỏe khoắn, tươi mới lại. Có nghĩa, nó làm ta đầy thêm lên. Cô đơn hồi phục cơ thể và tâm trí, cô độc thì làm suy yếu chúng. Cô đơn là do tự lựa chọn, còn cô độc là do bị áp đặt.

Độc thân dù gì đi nữa thì cũng có phần là cô độc. Anh có thể ở giữa đông đúc người nhưng vẫn cảm thấy cô độc, hai vợ chồng ở chung nhà mà không hòa hợp thì cô độc vẫn đến với mỗi bên. Độc thân là cô độc, nên khi về lại nhà mình luôn chỉ là vắng vẻ, là một mình. Tôi buồn nhất khi sống độc thân là khi đi đâu về mở cửa nhà chỉ có khoảng không phía sau cửa đón đợi ập vào mình. Ngày tết với kẻ độc thân như tôi lại là những ngày trống vắng nhất... "Rũ áo phong sương trên tầng gác / Lặng nhìn thiên hạ đón xuân sang", tôi chữa lại vài chữ trong câu thơ Thế Lữ để vận cho mình vậy. Độc thân là cô độc thường vận cho những người tan vỡ hôn nhân nhiều hơn, vì dù gì thì đó cũng là một hoàn cảnh người ta bị bắt buộc lâm vào. Khi đã thành vợ thành chồng không ai muốn trở lại độc thân nếu không vì những nguyên nhân mà cả hai bên không tìm được cách giải quyết tối ưu.

Nhưng độc thân ngày nay vẻ như thuộc trạng thái cô đơn nhiều hơn. Đúng như ai đó nói: "Nhiều người coi sống độc thân là điều kiện thiết yếu cho sáng tạo bởi khả năng độc lập và tự do của nó. Độc thân được coi như sự lựa chọn để con người có cuộc sống dễ chịu nhất." Độc thân là cô đơn có thể là một lựa chọn từ đầu của người thích độc thân. Và cả người bị độc thân do tan vỡ gia đình nhưng không tiến tới một cuộc hôn nhân khác thì cô đơn sẽ là trạng thái thường trực. Nếu không thế thì không sống nổi, chứ chưa nói đến làm việc, sáng tạo. Nhà thơ Thi Hoàng có hai câu thơ cực tả trạng thái này: "Một đầu đường chẳng có ai trông ngóng / Một buổi chiều không biết cất vào đâu". Đó là cả cô độc và cô đơn, người độc thân ở vào hoàn cảnh ấy. Họ có đi ra ngoài nhà, có vượt ra ngoài mình cũng chỉ để làm sâu thêm cái khoảng trống trong con người mình, cái khoảng không nhà mình. Và trong cảnh độc thân, bạn gặm nhấm mình để tìm ra mình. Tôi độc thân nhưng không cô độc vì quanh tôi có sách làm bạn, và cùng với sách tôi cô đơn theo con chữ và theo lòng mình.

"Trong một mình bảy tám biệt ly" câu thơ của Cao Bá Nhạ ứng được với độc thân cô độc và cô đơn. Dẫu vậy, tết về xuân đến, người độc thân cũng có thể nói như Nguyễn Bính "chị ơi, em cưới mùa xuân nhé". Thế chẳng cũng vui sao?

Hà Nội cuối năm Canh Dần

(Người Đô Thị, số tết Tân Mão)

Người giới thiệu: TQS